การบาลานซ์เพลา (Shaft Balancing) คืออะไร?
ทำไมช่างโรงงานต้องรู้!

การบาลานซ์เพลา (Shaft Balancing) คืออะไร?

การบาลานซ์เพลา หรือ Shaft Balancing คือกระบวนการตรวจสอบและปรับสมดุลของชิ้นส่วนหมุน (Rotating Parts) เช่น มอเตอร์ พัดลม ปั๊ม หรือโรเตอร์ เพื่อให้การหมุนของเพลาเป็นศูนย์กลางอย่างสมดุล ลดแรงสั่นสะเทือน (Vibration) และยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักรได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เมื่อเพลามีการหมุนที่ไม่สมดุล แรงเหวี่ยง (Centrifugal Force) จะเกิดขึ้นและส่งผลให้เกิดการสั่นสะเทือน เสียงดัง อุณหภูมิสูงขึ้น และอาจทำให้ Bearing หรือ Seal เสียหายเร็วกว่ากำหนด การบาลานซ์เพลาจึงเป็นสิ่งจำเป็นในการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance) ของโรงงานอุตสาหกรรมทุกประเภท

ประเภทของการบาลานซ์เพลา

1.Static Balancing (บาลานซ์นิ่ง)
- ตรวจสอบความสมดุลของเพลาโดยไม่ต้องหมุน เหมาะสำหรับชิ้นงานขนาดเล็ก เช่น ใบพัด พูลเลย์

2.Dynamic Balancing (บาลานซ์ขณะหมุน)
- ตรวจสอบสมดุลของเพลาในขณะหมุนจริง ใช้กับชิ้นส่วนที่มีความเร็วสูง เช่น โรเตอร์ มอเตอร์ หรือเทอร์ไบน์

ขั้นตอนการบาลานซ์เพลาโดยทั่วไป

1.ตรวจวัดแรงสั่นสะเทือนด้วยเครื่องวัด Vibration Analyzer

2.คำนวณจุดและน้ำหนักที่ไม่สมดุล (Unbalance Point)

3.ตัดหรือติดน้ำหนัก (Counterweight) เพื่อให้เพลากลับมาหมุนได้สมดุล

4.ทดสอบซ้ำจนค่าแรงสั่นสะเทือนอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ISO 1940

ประโยชน์ของการบาลานซ์เพลา

- ลดแรงสั่นสะเทือนและเสียงดังของเครื่องจักร

- ยืดอายุการใช้งานของ Bearing, Shaft และโครงสร้างเครื่อง

- ลดการใช้พลังงานและเพิ่มประสิทธิภาพการหมุน

- ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงในระยะยาว

- ช่วยให้การผลิตเป็นไปอย่างราบรื่นและปลอดภัย

เหมาะกับอุตสาหกรรมใดบ้าง

- โรงงานผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักร

- อุตสาหกรรมเหล็ก ปูนซีเมนต์ และเคมี

- โรงงานพลังงาน โรงไฟฟ้า และระบบ HVAC

- โรงงานอาหารและเครื่องดื่มที่ใช้ระบบหมุนต่อเนื่อง

การบาลานซ์เพลา (Shaft Balancing) คือขั้นตอนสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เพราะเพียงการหมุนที่ไม่สมดุลเพียงเล็กน้อย ก็อาจสร้างความเสียหายต่อเครื่องจักรทั้งระบบได้ การทำบาลานซ์อย่างถูกวิธีโดยผู้เชี่ยวชาญ จึงเป็นการลงทุนเพื่อ “ป้องกันก่อนเสีย” ที่คุ้มค่าที่สุดสำหรับทุกโรงงาน

เพิ่มเพื่อน - ติดต่อสอบถาม
 Line : @FACTORIPRO